zamowienia@dietapremium.pl
Jaka dieta na niedoczynność tarczycy? W zwięzły sposób odpowiadamy na to pytanie! W poniższym artykule przedstawiamy zalecenia żywieniowe oraz kluczowe składniki odżywcze dla zdrowia tarczycy. Dodatkowo podajemy przykładowy jadłospis przy niedoczynności tarczycy, skomponowany z wykorzystaniem zalecanych produktów.
Spis treści:
1. Czym jest niedoczynność tarczycy?
2. Niedoczynność tarczycy – objawy
3. Leczenie niedoczynności tarczycy
4. Dieta przy niedoczynności tarczycy – zalecenia żywieniowe
5. Ważne składniki odżywcze w diecie przy niedoczynności tarczycy
6. Dieta na niedoczynność tarczycy – jadłospis
Niedoczynność tarczycy jest diagnozowana nawet u 22% społeczeństwa. Ponadto to jedna z najczęściej stwierdzanych chorób przewlekłych u kobiet. Może występować samodzielnie, a także towarzyszyć chorobie Hashimoto, czyli autoimmunologicznemu zapaleniu tarczycy.
Niedoczynność tarczycy to choroba metaboliczna, która przebiega z niedoborem hormonów tarczycy tj. trójjodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4). Ich produkcję kontroluje hormon tyreotropowy (TSH) wytwarzany przez przysadkę mózgową, którego stężenie we krwi wzrasta przy niedoczynności tarczycy.
Głównym objawem niedoczynności tarczycy jest spowolnienie przebiegu procesów przemiany materii. Oznacza to, że osoba ze zdiagnozowaną, lecz nie leczoną chorobą przybiera na wadze, mimo stosowania diety zgodnej z jej zapotrzebowaniem kalorycznym.
Pozostałe objawy niedoczynności tarczycy to:
• przewlekłe zmęczenie,
• senność,
• uczucie zimna niezwiązane z temperaturą otoczenia,
• zaburzenia pamięci i koncentracji,
• obniżony nastrój,
• zaparcia,
• wypadanie włosów,
• osłabienie kondycji paznokci.
Podstawę leczenia niedoczynności tarczycy stanowi farmakoterapia. Stosowanym lekiem jest lewotyroksyna, czyli syntetyczna forma hormonu tarczycy – tyroksyny. Indywidualną dawkę preparatu dobiera lekarz m.in. na podstawie wyników badań krwi.
Warto wiedzieć, że wiele czynników ma wpływ na wchłanianie lewotyroksyny. Zgodnie z zaleceniami lek należy zażywać rano, godzinę przed śniadaniem, popijając wodą o niskiej zawartości składników mineralnych. Pierwszy posiłek po zażyciu leku powinien zawierać produkty dostarczające witaminę C (np. świeże warzywa i owoce), która zwiększa jego wchłanianie. Jednocześnie powinien ograniczać produkty sojowe i wysokobłonnikowe (np. pełnoziarniste zboża), które zmniejszają przyswajalność lewotyroksyny. Z tego samego powodu należy zachować ok. 2-godzinny odstęp z wypiciem kawy lub soku grejpfrutowego od zażycia leku.
Oprócz farmakoterapii duże znaczenie ma sposób żywienia pacjenta, czyli dieta przy niedoczynności tarczycy, a także regularna aktywność fizyczna.
1. Jeśli Twoja masa ciała jest prawidłowa stosuj zbilansowaną i urozmaiconą dietę o kaloryczności zbliżonej do całodziennego zapotrzebowania organizmu. Jeśli masz nadwagę lub otyłość, zalecana jest dieta redukcyjna.
2. Wystrzegaj się diet bardzo niskokalorycznych, gdyż przyczyniają się do osłabienia pracy tarczycy.
3. Spożywaj 4-5 zróżnicowanych posiłków w ciągu dnia w 3-4 godzinnych odstępach. Regularne jedzenie reguluje tempo przemiany materii.
4. Każdego dnia jedz jak najwięcej różnorodnych warzyw, a w mniejszych ilościach owoców. Stanowią bogactwo cennych witamin i składników mineralnych, a jednocześnie są niskokaloryczne i sycące.
5. Przy niedoczynności tarczycy powszechne są zaparcia, którym można przeciwdziałać uwzględniając w diecie produkty zapewniające błonnik pokarmowy. Zalecana dzienna dawka błonnika to 25-40 g, co z powodzeniem pokryje zbilansowana dieta. Jego źródłem są produkty zbożowe z pełnego ziarna, nasiona strączków, warzywa, owoce, orzechy i pestki.
6. Stawiaj na produkty z pełnego ziarna zamiast oczyszczone odpowiedniki, również dlatego, że zawierają więcej cennych witamin i składników mineralnych, a ponadto są bardziej sycące. Zalecana jest kasza pęczak, kasza gryczana, razowe pieczywo, płatki owsiane, otręby, ciemny makaron czy brązowy ryż.
7. Wybieraj niskotłuszczowe produkty mleczne bez cukru, które zapewniają wapń i białko. Polecane są mleko, jogurt naturalny, kefir, maślanka, chudy biały ser, serek ziarnisty czy jogurt typu skyr.
8. Wybieraj chude źródła białka w postaci mięsa z kurczaka lub indyka bez skóry, które jest źródłem białka i żelaza. Co najmniej 2 razy w tygodniu jedz rybę, przy czym co najmniej jedną porcję tłustego gatunku tj. łosoś, halibut, makrela, śledź. Tłuste ryby zapewnią wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3, witaminę D, jod i selen, czyli składniki niezbędne w diecie przy niedoczynności tarczycy.
9. Do przygotowywania posiłków wykorzystuj niewielkie ilości oliwy z oliwek lub oleju rzepakowego. Wzbogacaj dania orzechami i nasionami. Wszystkie wymienione produkty dostarczają zdrowe tłuszcze, które zajmują ważne miejsce w zbilansowanej diecie. Rezygnuj z odzwierzęcych źródeł tłuszczów, takich jak masło, smalec czy tłuste mięso.
10. W diecie przy niedoczynności tarczycy ogranicz, lecz nie musisz całkowicie ich wykluczać, produkty zawierające substancje goitrogenne. Dlaczego? Ponieważ wiążą jod, czyli pierwiastek niezbędny do wytwarzania hormonów tarczycy. Warto wiedzieć, że gotowanie w wodzie bez przykrywki pozwala obniżyć zawartość substancji goitrogennych w warzywach i strączkach.
Produkty zawierające substancje goitrogenne:
• warzywa krzyżowe np. brokuły, kalafior,
• warzywa kapustne np. kapusta, brukselka,
• rośliny strączkowe,
• soję,
• rzepa, brukiew,
• orzechy ziemne.
11. Wypijaj minimum 2 litry wody dziennie, aby nawadniać organizm i przeciwdziałać zaparciom.
12. Doprawiaj dania ziołami i przyprawami, a ogranicz dodawanie soli i cukru.
Dieta przy niedoczynności tarczycy powinna zapewniać wszystkie kluczowe składniki odżywcze niezbędne do właściwego funkcjonowania tego narządu. Najkorzystniej wprowadzić do diety pokarmy będące ich bogatym źródłem, ponieważ żywność zapewnia też inne cenne substancje odżywcze. Suplementację za pomocą leków należy wprowadzić z zalecenia lekarza i stosować pod jego nadzorem. Warto wiedzieć, że zarówno nadmiar, jak i niedobór wybranych witamin lub składników mineralnych może być szkodliwy dla zdrowia.
1. Jod – wykorzystywany do produkcji hormonów tarczycowych, ponieważ stanowi ich główny element budulcowy. Jego źródłem są sól jodowana, makrela, dorsz, łosoś, ostrygi, wody mineralne.
2. Żelazo – składnik enzymów, które odpowiadają za przemiany hormonów tarczycowych do aktywnych form. Dobrym źródłem żelaza są chude czerwone mięso, mięso drobiowe, żółtka jaja, produkty zbożowe z pełnego ziarna, orzechy, nasiona strączków.
3. Cynk – niezbędny do prawidłowego działania hormonów tarczycowych, wspomaga regenerację i poprawia kondycję skóry. Polecane pokarmy dostarczające cynk to pestki dyni, siemię lniane, zarodki pszenne, produkty zbożowe z pełnego ziarna, ryby morskie.
4. Selen – to bardzo ważny składnik enzymów, które uczestniczą w przemianach hormonów tarczycowych. Ma również działanie ochronne na tkanki tarczycy. Selen zapewniają orzechy brazylijskie, czosnek, ryby i skorupiaki.
• śniadanie: omlet z pomidorami, szparagami oraz serem feta, cząstki surowej papryki
• II śniadanie: jogurt naturalny z otrębami owsianymi, migdałami i borówkami
• obiad: makaron pełnoziarnisty z grillowanym łososiem i sosem szpinakowym
• podwieczorek: koktajl na kefirze z malinami
• kolacja: sałatka z komosą ryżową, pestkami dyni, pieczoną dynią i ciecierzycą
Jeśli szukasz zróżnicowanej diety opartej o produkty najwyższej jakości, zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą diet pudełkowych. Jadłospisy są komponowane przez wykształconego dietetyka, który dba o właściwe zbilansowane posiłków. Do wyboru masz m.in. dietę niskoglikemiczną, dietę bezglutenową czy dietę klasyczną. W razie jakichkolwiek pytań nasi dietetycy są dostępni i czekają na kontakt, z Twojej strony.
Bibliografia:
1. Pastusiak K., Michałowska J., Bogdański P.: Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy. Wybrane Problemy Kliniczne, 2017.
