Post przerywany znany również jako Intermittent Fasting (w skrócie dieta IF) to stosunkowo nowy trend w dietetycznym świecie, który zyskuje coraz więcej zwolenników. Post przerywany to nie dieta zakładająca spożywanie wybranych pokarmów, a eliminowanie innych. IF to sposób odżywiania, który dzieli dobę na okres postu i czas jedzenia – tzw. okno żywieniowe. W poniższym materiale przedstawiamy rodzaje postu przerywanego i przybliżamy zasady diety intermittent fasting. Podpowiadamy, co jeść i pić podczas okna żywieniowego, a także jakie są przeciwwskazania do diety IF.
Post przerywany znany jest również pod nazwą diety Intermittent Fasting, w skórcie określanej jako IF. Głównym założeniem diety IF jest spożywanie posiłków tylko podczas tak zwanego okna żywieniowego, a powstrzymanie się od jedzenia przez pozostałe godziny doby. Proporcje między czasem poszczenia, a spożywania posiłków mogą się różnić w zależności od wybranego wariantu postu przerywanego.
Wspomniane okno żywieniowe to czas spożywania posiłków w ciągu dnia oraz picia napojów dostarczających kalorie np. soki, kawa z mlekiem czy woda kokosowa. W najpopularniejszym wariancie postu przerywanego okno żywieniowe trwa 8 godzin, a poszczenie odbywa się przez pozostałe 16 godzin doby.
W diecie Intermittent Fasting nie ma listy dozwolonych i niedozwolonych produktów. Możemy wybierać żywność, którą lubimy najbardziej, jednak warto zadbać o to, by były to dania odżywcze i pełnowartościowe. Ważne jest także to, żeby całodzienna kaloryczność diety była zgodna z celem. Może to być redukcja masy ciała, utrzymanie i poprawa samopoczucia lub zwiększenie wagi.
W godzinach poza oknem żywieniowym dozwolone jest wyłącznie picie bezkalorycznych płynów m.in.:
Post przerywany to szerokie pojęcie, które odnosi się do modyfikacji w zakresie czasu spożywania posiłków w ciągu dnia. Wyróżniamy kilka rodzajów postu przerywanego:
Inne rodzaje postu przerywanego zakładają wprowadzenie jednego lub dwóch dni w tygodniu bez jedzenia lub ze znacznym ograniczeniem jego ilości. Dużą popularnością cieszą się dwie metody:
Wprowadzenie postu przerywanego warto poprzedzić wizytą u dietetyka i lekarza, który zleci wykonanie niezbędnych badań lekarskich. Istnieją przeciwwskazania medyczne i dietetyczne do zastosowania tej metody, toteż aby nie zaszkodzić swojemu zdrowiu wskazana jest konsultacja u specjalisty. O przeciwwskazaniach do stosowania postu przerywanego piszemy w dalszej części materiału.
Wprowadzenie diety Intermittent Fasting warto zacząć od najmniej radykalnego wariantu, czyli postu przerywanego 10 na 14. Przedział godzinowy zależy od naszego stylu życia, stanu zdrowia i indywidualnych preferencji. W praktyce, decydując się na post 10/14 śniadanie spożywamy na przykład o godzinie 8:00 rano, a kolację zjadamy do godz. 18:00. Możemy również pierwszy posiłek zjeść o godzinie 10:00, a ostatni o godz. 20:00. W kwestii ilości posiłków, po które sięgniemy podczas trwania okna żywieniowego mamy dowolność. Stosując IF optymalnym rozwiązaniem jest jedzenie trzech posiłków, natomiast nie stanowi to reguły. Z powodzeniem można jeść 2, 4 lub 5 razy dziennie.
Stosując IF trzeba obserwować swoje samopoczucie podczas okresu postu, ponieważ to najbardziej newralgiczny czas diety. Wszelkie nieprawidłowości, jak bóle i zawroty głody, uczucie osłabienia, problemy ze snem itp. warto na bieżąco konsultować ze specjalistą.
Dieta IF zyskała popularność jako skuteczny i prosty sposób na pozbycie się zbędnych kilogramów. W rzeczywistości nie ma jednak żadnych dowodów naukowych, które potwierdziłyby, że taki sposób odżywiania bardziej sprzyja utracie tkanki tłuszczowej czy poprawie stanu zdrowia niż zdrowia i zbilansowana dieta.
Kluczem do zamka w procesie odchudzania jest zachowanie ujemnego bilansu kalorycznego. Oznacza to dostarczanie mniejszej ilości energii z pożywieniem niż ilość energii, którą organizm spala w ciągu dnia. Dzięki temu niedobór kalorii w diecie zostaje uzupełniony z zapasów zgromadzonych w organizmie. Do tych celów służą glikogen wątrobowy i mięśniowy, a także tłuszcz z tkanki tłuszczowej. Deficyt kaloryczny nie może być za duży, ponieważ zbyt niskokaloryczna dieta sprawia, że uczucie głodu jest nasilone. W konsekwencji po kilku dniach rygorystycznego jadłospisu może nastąpić dzień lub kilka dni niekontrolowanego spożycia jedzenia.
Warto podkreślić, że rozkład posiłków w ciągu doby ma drugorzędne znaczenie. Nie mniej istnieją badania naukowe, które dowodzą iż osoby spożywające więcej energii w ciągu pierwszej połowy dnia mają lepsze efekty diety odchudzającej niż osoby, które więcej kalorii zjadają wieczorem. Zgodnie z wiedzą naukową równie dobre efekty w postaci ubytku wagi można osiągnąć zarówno na diecie Intermittent Fasting, jak odżywiając się w sposób tradycyjny.
Sposób odżywiania polegający na naprzemiennych okresach postu i swobodnego jedzenia nie jest niczym nowym. Właśnie tak nasz gatunek odżywiał się już przed tysiącami lat. Kiedy obfitość i łatwy dostęp do pożywienia nie były jeszcze czymś stałym i oczywistym. Ludzie jedli wtedy, kiedy udało im się je zdobyć, a następnie pościli nawet przez kilka dni.
Współcześnie żyjemy wręcz otoczeni przez jedzenie. Jest na wyciągnięcie ręki w sklepach, w barach szybkiej obsługi, w automatach z przekąskami, a nawet na stacjach benzynowych. Jemy nie tylko po to, żeby zaspokoić głód, lecz także z nudów, z przyzwyczajenia, dla towarzystwa, na pocieszenie i w nagrodę… Często zupełnie nieświadomie i bez kontroli nad tym, co trafia na nasz talerz. To prowadzi do tego, że nasz organizm przez większą część doby zajmuje się trawieniem, przez co nie jest w stanie odpowiednio się zregenerować.
Dieta Intermittent Fasting skłania do bardziej świadomego i regularnego spożywania posiłków z zachowaniem okresu bez jedzenia. Czas postu daje szansę na odpoczynek naszemu układowi pokarmowemu. Jedzenie po kilkunastu godzinach postu prawdopodobnie będzie dawało nam też więcej przyjemności, a smaki i aromaty potraw będziemy odczuwać bardziej intensywnie. Niestety może to skłaniać do zjadania większych porcji, lub wybierania bardziej kalorycznych potraw, co nie jest optymalne przy chęci zmniejszenia masy ciała.
Post przerywany ma pewne wady, które warto poznać przed zastosowaniem tego rozwiązania:
Post przerywany może przynieść korzyści zdrowotne, ale wymaga świadomego podejścia, szczególnie na początku.
Warto zaznaczyć, że dieta IF nie jest dla każdego. Takiego sposobu odżywiania nie powinny stosować m.in.:
Dieta Intermittent Fasting może okazać się również nienajlepszym pomysłem w przypadku osób mających bardzo dużą aktywność fizyczną. Z jednej strony w czasie okna żywieniowego osoba na diecie IF może nie zjeść wystarczającej ilości energii. Z drugiej problematyczne może być połączenie treningów z oknem żywieniowym i życiem zawodowym lub społecznym.
Post przerywany dzieli dobę na czas jedzenia (okno żywieniowe) oraz okres bez jedzenia (ścisły post). Wdrażając ten sposób odżywiania warto również zadbać o odżywcze i zbilansowane dania. Jeśli samodzielne komponowanie posiłków oraz obliczanie ich kaloryczności jest dla Ciebie kłopotem, zamów sprawdzony, smaczny i urozmaicony catering dietetyczny. Polecamy dietę klasyczną, która zawiera ciekawe i pyszne dania inspirowane kuchniami całego świata.